Từ khi nền kinh tế chuyển sang cơ chế thị trường, các lĩnh vực sản xuất trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển. Những năm đầu thực hiện công cuộc đổi mới, sản xuất nông nghiệp của cả nước cũng như của tỉnh đều xuất phát từ nền sản xuất nhỏ, manh mún, tự cung tự cấp, dựa trên những thói quen và kinh nghiệm truyền thống, không gắn với thị trường. Sau 30 năm đổi mới, sản xuất nông nghiệp của tỉnh ta có những bước phát triển về mọi mặt, đã sử dụng các nguồn lực tại chỗ phục vụ trực tiếp cho phát triển kinh tế – xã hội, áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp và công nghiệp ở nông thôn.
Là tỉnh có thế mạnh về sản xuất nông lâm nghiệp, hàng năm tổng sản lượng cây lương thực có hạt của toàn tỉnh đạt khoảng 450 ngàn tấn. Tuy sản lượng hàng năm tương đối cao, song phát triển sản phẩm công nghiệp nông thôn lại gặp nhiều khó khăn do tập quán sử dụng của người dân, ngoài một phần sử dụng cho nhu cầu cá nhân và chăn nuôi, nông dân thường có xu thế bán dần phục vụ nhu cầu chi tiêu hàng ngày. Sản lượng rau các loại đạt trên 180 nghìn tấn/năm. Phần lớn sản phẩm nông lâm sản và rau sản xuất ra được nông dân trực tiếp đưa đi tiêu thụ dưới nhiều hình thức: Người sản xuất tự mang đi bán, qua thương lái. tiêu thụ tại các bếp ăn tập thể (trường học bán trú, bệnh viện, nhà hàng…), hệ thống siêu thị trên địa bàn thành phố Việt Trì và một số cửa hàng kinh doanh thực phẩm an toàn. Tuy nhiên, số lượng tiêu thụ tại các hệ thống này không lớn; hình thức tiêu thụ theo hợp đồng chưa được nhiều, chưa hình thành vùng chuyên canh, mối liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; đặc biệt do không hình thành chuỗi giá trị, nên giá cả bấp bênh, không phản ánh đúng giá trị sản phẩm và công sức của người nông dân.
Trong năm 2016, nhằm góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, thông qua các hoạt động của Trung tâm Khuyến công, tư vấn phát triển công nghiệp, sở Công Thương đã mở các lớp đào tạo nghề thủ công mỹ nghệ, chế biến chè, trồng và nhân giống nấm với khoảng 600 lao động tham gia; tổ chức đào tạo thương mại điện tử, kỹ thuật bán hàng qua mạng cho hơn 200 lao động ở một số địa phương trên địa bàn tỉnh và huấn luyện về công tác an toàn vệ sinh lao động cho 250 cán bộ công nhân viên thuộc công ty Trí Đức và công ty cổ phần dinh dưỡng quốc tế Đài Loan – CN Phú Thọ; ký hợp đồng và triển khai kiểm định công tơ điện cho 3 hợp tác xã dịch vụ điện năng và hỗ trợ 3 doanh nghiệp xây dựng hệ thống quản lý năng lượng theo thông tư 09 của Bộ Công thương.
Bên cạnh việc quan tâm chỉ đạo phát triển sản xuất, các cấp uỷ đảng, chính quyền trong tỉnh cũng luôn quan tâm tới công tác xúc tiến thương mại, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm, đã bố trí kinh phí hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, làng nghề… tham gia các hội chợ giới thiệu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản ở trong nước và quốc tế; hỗ trợ một số doanh nghiệp phát triển thị trường và xây dựng thương hiệu sản phẩm; chú trọng đẩy mạnh các hoạt động liên kết, phát triển sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản. Một số địa phương chủ động ký kết hợp đồng liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp và đã mang lại hiệu quả cao, điển hình như: Mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ lúa chất lượng cao (J02) cho hiệu quả kinh tế cao hơn từ 5 – 10 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình; với diện tích 1.714ha; sản xuất giống ngô lai F1; mô hình liên kết sản xuất, thu mua rau củ quả (dưa chuột, dưa bao tử, ớt,…) với các Công ty: TNHH Dũng Đạt, Cổ phần Hagimex, Cổ phần chế biến và xuất khẩu thực phẩm G.O.C với quy mô trên 150ha, cho lợi nhuận từ 50 – 70 triệu đồng/ha; mô hình liên kết sản xuất, kinh doanh sản phẩm chè có kiểm soát an toàn thực phẩm với Công ty TNHH phát triển công nghệ và thương mại Tôn Vinh tại huyện Thanh Sơn với diện tích 89ha…
Thông qua các chương trình nông nghiệp trọng điểm kết hợp tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, trên địa bàn tỉnh đã hình thành và phát triển nhiều vùng sản xuất hàng hóa tập trung như sản xuất chè ở Thanh Ba, Đoan Hùng, Phù Ninh, Yên Lập…; bưởi ở Đoan Hùng, Phù Ninh, Thanh Sơn…; chăn nuôi lợn ở Phù Ninh, Lâm Thao, thị xã Phú Thọ…; chăn nuôi gà ở Phù Ninh, Đoan Hùng, Tam Nông…; chăn nuôi trâu, bò ở Thanh Sơn, Tân Sơn, Cẩm Khê…; nuôi thủy sản ở Lâm Thao, Tam Nông, Thanh Thủy, Đoan Hùng… qua đó góp phần tạo ra sản phẩm hàng hóa ổn định với sản lượng ngày càng tăng. Năm 2015 sản lượng chè búp tươi toàn tỉnh đạt trên 154 nghìn tấn, thịt hơi các loại đạt 140 nghìn tấn, gỗ khai thác 430 nghìn m3, sản lượng thủy sản 30 nghìn tấn…

Điểm bán hàng Việt tại Võ Miếu – Thanh Sơn

Để tiếp tục phát triển sản xuất nông nghiệp nhất là phát triển sản phẩm công nghiệp nông thôn, góp phần nâng cao đời sống cho người nông dân, rất cần các cấp, ngành cần nghiên cứu có các giải pháp phù hợp. Trước mắt cần tập trung tuyên truyền, phổ biến cơ chế chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đến tận cán bộ, hội viên nông dân, làm cho người dân hiểu rõ và thực hiện đúng chính sách, pháp luật về thương mại cũng như hiệu quả của việc phát triển sản phẩm công nghiệp nông thôn. Các ngành chức năng cần làm tốt công tác xúc tiến thương mại, kết nối sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông sản và quảng bá sản phẩm nông sản. Tạo điều kiện, cân đối bố trí tăng kinh phí cho hoạt động xúc tiến thương mại xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm nông sản nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ, thúc đẩy sản xuất phát triển bền vững. Rà soát quy hoạch giao thông phù hợp với việc phát triển hệ thống hạ tầng thương mại nông thôn, bảo đảm nối liền mạng lưới chợ, trung tâm thương mại, siêu thị với các trục lộ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông hàng hóa và phương tiện vận chuyển.
Triển khai thực hiện Đề án phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; xây dựng các điểm bán hàng Việt Nam cố định tại các huyện và tổ chức các hoạt động Xúc tiến thương mại, đưa hàng Việt về nông thôn, miền núi. Có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động điều tra, khảo sát thị trường, mở rộng hệ thống phân phối ở địa bàn nông thôn, tổ chức các hội chợ hàng nông sản, sản phẩm làng nghề; hỗ trợ cung cấp thông tin, phổ biến tuyên truyền cho các chủ thể sản xuất kinh doanh trên địa bàn nông thôn nắm được quy định của pháp luật và cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện cho họ tiếp cận các nguồn thông tin về thị trường, giá cả, nguồn vốn tín dụng và các chương trình đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ về thương mại.
Có cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng và phát triển các thương hiệu Quốc gia về sản phẩm nông sản của tỉnh. Xây dựng hàng rào kỹ thuật đối với sản phẩm hàng hóa nông nghiệp nhập khẩu. Nghiên cứu, ban hành khung pháp lý về mối liên kết trong sản xuất nông nghiệp. Quy hoạch và định hướng phát triển sản xuất các ngành hàng chủ lực theo chuỗi liên kết, nhất là thu hút đầu tư, giải quyết thị trường tiêu thụ sản phẩm./.

Hiền Triệu